Shëndeti planetar është një term i kohëve të fundit që bazohet në nocionin se mirëqenia e njeriut në terma afatgjatë varet nga mirëqenia e tokës duke përfshirë sistemet e gjalla dhe jo të gjalla.

Formalisht, shëndeti planetar është përcaktuar si "shëndeti i qytetërimit njerëzor dhe sistemeve natyrore nga të cilat ai varet". Fushë ndërdisiplinore, qëllimi kryesor i së cilës është të karakterizojë dhe të përcaktojë ndikimin e njeriut mbi burimet dhe sistemet tokësore duke pasur si rrjedhojë efektet që ndodhin në shëndetin e njeriut.

Shëndeti planetar ndikon në disa aspekte të botës, duke parë shoqëritë, qytetërimet dhe ekosistemet nga të cilat ata varen. Është një formë e ofrimit të zgjidhjeve alternative që lejon mundësinë e një të ardhmeje më elastike, ndërkohë që shqyrton sistemet politike, sociale dhe ekonomike që preken nga qeveria.

Një shembull i shëndetit planetar në veprim është në rastin e ujit, tokës dhe ajrit të ndotur. Në vitin 2012, Organizata Botërore e Shëndetësisë vlerësoi se ekspozimi ndaj ndotjes kontribuoi në 8.9 milionë vdekje në mbarë botën; 8.4 milion ndodhën në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme. Edhe pse ndotja e mjedisit është e përhapur, ajo neglizhohet në mënyrë rutinore në politikat kombëtare dhe zhvillimin ndërkombëtar.

Strategjitë e suksesshme të kontrollit që janë hedhur në vendet me të ardhura të larta përfshijnë reduktimin e ekspozimit ndaj ndotësve në burimin e tyre - për shembull, heqjen e plumbit nga benzina, ndalimin e asbestit dhe hartimin dhe zbatimin e strategjive për të parandaluar ndotjen e ujit dhe ajrit.

Raporti i komisioneve Lancet përvijoi parime gjithëpërfshirëse që përcaktojnë shëndetin planetar. Nga këto parime, ka një theks mbi kujdestarinë, një koncept i cili po bëhet gjithnjë e më i rëndësishëm si pasojë e aktivitetit njerëzor si; gjenerimi i energjisë dhe prodhimi i ushqimit, që kanë kontribuar një efekt negativ në sisteme. Kjo ka krijuar konceptin e Antropocenit, i cili përshkruan periudhën më të fundit të historisë, në të cilën aktiviteti njerëzor ka kulmuar me ndikimin e rëndësishëm në klimën dhe ekosistemet e planetit.

Shëndeti planetar po bëhet gjithnjë e më i rëndësishëm pasi modelet e mbikonsumimit kanë arritur kulmin me ndryshimet e përhapura klimatike, të cilat ndikojnë në disa aspekte të shëndetit të njeriut dhe gjendjes së planetit.